ΟΙΝΟΠΙΩΝ - ΩΡΙΩΝ ΚΑΙ Ο ΔΡΑΚΟΝΤΑΣ ΤΟΥ ΠΕΛΙΝΝΑΙΟΥ

Στον Αδερφικό μου Φίλο καπετάν Αλέκο Εμμ. Καραμούζο τον '' Μεγαλέξανδρο'' της παρέας.

Η λατρεία  και οι τοπικοί μύθοι του Οινοπίωνα στην Χίο , φανερώνουν  και έχουν σχέση με την λατρεία Χθονίων θεοτήτων  ή λατρεία των ονομαζόμενων Μεγάλων Θεών , των οποίων η φήμη ήταν πολύ διαδεδομένη στο νησί μας . Οι  προπάτορες μας είχαν κωδικοποιήσει τις ονομασίες Γαία και Χθονία. Για αυτούς , η Γη δήλωνε τον ορατό κόσμο που ένοιωθαν . Εκεί που ζούσαν , και βίωναν . Εκεί που ήταν το σπίτι τους , τα χωράφια τους , οι πηγές τους , γενικά ο ζωτικός τους χώρος .

Η  Χθων ήταν ο φοβερός , σκοτεινός , αόρατος , άγνωστος  και  μυστηριώδης τόπος των σκιών και των γογγυσμών . Ο  κάτω κόσμος   Δεν πρέπει να ξεχνάμε , ότι σύμφωνα  με  μία  από τις πολλές  τοπικές  παραδόσεις  ο Οινοπίων ήταν γιος  του  Διονύσου , ο οποίος  την  νύκτα της δωδέκατης   Ανθεστηρίωνος  , εκάστου  έτους , μετέβαινε  εις  το Βουκόλιον , για να συναντήσει την  Βασίλισσα . Τον  υπόλοιπο δε χρόνο ήταν νεκρός . Οι φερόμενοι σαν γονείς  του  Μίνωας  και  Ραδάμανθης , ήταν  βασιλείς  και κριτές  του Άδη , μαζί με τον Αιακό .   

                        Διόνυσος και Οινοπίων 

Ένα από τα μεγάλα ευεργετήματα του οικιστή Βασιλιά , ήταν το ότι με την βοήθεια του Ωρίωνα , καθάρισε το νησί από τα φίδια και τα άγρια θηρία .

Ο  Οινοπίων φυσικά συμβολίζει το  καλό . Τον συνετό ηγέτη , ο οποίος για την κοινή ωφέλεια , και το συνολικό συμφέρον αντί πολέμου , ξεγελά με τέχνασμα τον  Ωρίωνα  , ο οποίος σαν Γίγαντας αντιπροσωπεύει  το κακό . Την ανεξέλεγκτη βίαιη δύναμη . Την φθοροποιό  και καταστροφική οντότητα , ενάντια σε κάθε  είδους  και  μορφής  ζωή , αλλά και ενάντια στην  ίδια  την δημιουργό φύση . Τον μύθο του Οινοπίωνα και του Ωρίωνα , αναφέρουν οι αρχαίοι συγγραφείς Αθήναιος -  Αιλιανός - Απολλόδωρος  - Απολλώνιος ο Ρόδιος - Άρατος  - Διόδωρος ο Σικελιώτης - Διονύσιος ο Αλικαρνασεύς - Ερατοσθένης -  Θεόπομπος  -  Νόννος  - Οράτιος  - Παρθένιος  -  Παυσανίας - Πλούταρχος  - Υγίνος . Από  τον Μεσαίωνα  και  μετά οι Ιερώνυμος Ιουστινιάνης , Τζέτζης , Αδ. Κοραής  , Γ. Ζολώτας  , Νικ .  Κοντολέων, Ε. Γιαλούρης , και η Δρ. Αθηνά Ζαχάρου – Λουτράρη. 

  

ΩΡΙΩΝ - astromonos.blogspot.com  

Τον μυθικό κυνηγό,  τον θεωρούσαν σαν δώρο των Θεών Δία και Ποσειδώνα στον «επώνυμο ήρωα», Υριέα ή του Ποσειδώνα και της Ευρυάλης, κόρης του  βασιλιά Μίνωα. Από τον Θεό - Πατέρα είχε πάρει το χάρισμα να περπατά πάνω στην θάλασσα!
Μία από τις πολλές παραλλαγές του μύθου , θέλει  τον γίγαντα  Ωρίωνα γεννημένο στην Χίο ( Πίνδαρος – Υγίνου Αστρονομία ), πανέμορφο άνδρα και περίφημο κυνηγό , ο οποίος κατόπιν διαταγής του Οινοπίωνα , καθάρισε την Χίο από τα άγρια θηρία και τα αμέτρητα φίδια που είχε . Για τον λόγο δε αυτό μία από τις ονομασίες του νησιού μας ήταν Οφιούσα. Όταν σκότωσε όλα τα άγρια ζώα της Χίου και ενώ κυνηγούσαν στο Πελινναίο μαζί με την θεά Άρτεμη  , η οποία τον αγαπούσε , αυτός θέλοντας  να την βιάσει , άπλωσε βέβηλο χέρι στην προσπάθεια του ώστε να αποσπάσει και να αποβάλει από το κορμί της  το  πέπλο με το οποίο ήταν καλυμμένη   Οργισμένη η θεά , πάνω στον θυμό της για τιμωρία του ,  έσκισε το βουνό σε δύο κολώνες  .

                             ΘΕΑ ΑΡΤΕΜΗΣ

Μέσα από το τεράστιο χάσμα του ρήγματος  που προξένησε , ξεπρόβαλε ένας τεράστιος σκορπιός  “ Ο Μέγας  Δράκος ” ,  ο οποίος δάγκωσε  τον  Ωρίωνα με  αποτέλεσμα τον θάνατο του . Οι Χιώτες των πόλεων και της υπαίθρου ήταν τρομαγμένοι από το φοβερό τέρας που ζούσε στον αυλώνα μέσα σε πυκνό δάσος και ο τσιριγμός του ακουγόταν σε όλη την Χίο. Δεν τολμούσαν ούτε να το πλησιάσουν , ούτε να το αντικρίσουν. Ο φόβος τους έγινε ακόμα μεγαλύτερος όταν έφθασε κάποτε στην παραλία και ναυμάχησε με ένα  πολεμικό πλοίο «το περί τον δράκοντα τον προς τη τριήρει ναυμαχούντα » . (ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΕΩΣ )

Πηγή : Αστικά Μυστικά

Το τρομερό θηρίο κάηκε από φωτιά που έκαψε το δάσος. Όταν έσβησε η φωτιά οι Χιώτες είδαν με  τρόμο , τα τεράστια  οστά του υπερφυσικού σκορπιού και  μόνο τότε κατάλαβαν , το απίστευτο  μέγεθος  του. Μύθους  για Δράκοντες στην  Χίο, διηγούνται   έως και σήμερα . Σχεδόν σε όλα τα Ανατολικά παράλια του νησιού μας  , ακούγεται η ιστορία για ένα τεράστιο φίδι ( Του Ζέπου ) , το οποίο έρχεται από την Τουρκία μέσω θαλάσσης και κάνει καταστροφές στο ζωντανά . Η παράδοση θέλει το νησάκι Βενέτικο , να είναι ένας στοιχειωμένος θαλασσόβραχος . Είναι ο τόπος όπου ο Διακοπολέμαρχος  , στην άνιση πάλη του με τον φοβερό Δράκο , έριξε πάνω στο θεριό αυτόν τον βράχο , θάβοντας τον παντοτινά.

                       ΧΙΟΣ - Το '' ΒΕΝΕΤΙΚΟ ''

Ο Μύθος αυτός ομοιάζει με αυτόν της Γιγαντομαχίας , όπου ο Δίας σύμφωνα με τον Ευριπίδη ή ο Άρης , σύμφωνα με τον  Απολλώνιο, εκσφενδόνισε  ένα ψηλό και δασώδες όρος  , κάτω από το οποίο ετάφη ο Χιώτης  Γίγαντας  « Μίμας  » . Από τότε το βουνό φέρει  την ονομασία Μίμαντας και είναι στα απέναντι παράλια της Ερυθραίας , στην άκρη του κόλπου της Σμύρνης . Δεν πρέπει να ξεχνάμε , ότι την Χίο την θεωρούσαν σαν τον τόπο διεξαγωγής της Γιγαντομαχίας , μαζί με την Αίτνα  την Μαγνησία , την Παλλήνη , τον Βεζούβιο , την Σικελία και την Νίσυρο , μέρη με ενεργά  ηφαίστεια και  συχνά ταραζόμενα από σεισμούς. Ο  μύθος  του Γίγαντα  Ωρίωνα , σώζεται στα Κουρούνια ,  λέγεται δε σαν παραμύθι στα παιδιά  έως  σήμερα:

Μια φορά κι ένα καιρό , πάνω στο Πελιναίο ζούσε ένα θηρίο τεράστιο και φοβερό  που  σκότωνε  τους  ανθρώπους  , έτρωγε  τα  ζώα  ,  κατέστρεφε  τις καλλιέργειες .Έστειλε τότε ο βασιλιάς ντελάλη σε όλο το νησί και είπε ότι όποιος σκοτώσει το θηρίο θα πάρει το βασίλειο του και την κόρη του για γυναίκα του . Ένα παλικάρι ανταποκρίθηκε στο βασιλικό κάλεσμα , πάλεψε με το θηρίο – δράκο , το πλήγωσε κι εκείνο έπεσε στη θάλασσα για να ξεφύγει . Ήταν τόσο μεγάλο που η θάλασσα φούσκωσε , κόντεψε να πνίξει τα χωριά . Και η κραυγή που έβγαλε ήταν τόσο δυνατή που ακούστηκε μέχρι τη Χώρα . Και το παλικάρι ;  Ο  βασιλιάς δεν κράτησε την υπόσχεση του . Αντί να του δώσει την κόρη και το βασίλειο του , του έβγαλε τα μάτια . Μια καλή γριά μάγισσα όμως του είπε ότι αν περπατά κοιτάζοντας τον ήλιο , θα ξαναδεί το φώς του .

  -  Και τι έγινε ;  Το  ξανάδε  ;  

  -  Που να ξέρω γιε μου ; Ούτε η γιαγιά μου ήξερε

  -  Και το παλικάρι τι απέγινε ;

  -  Επερπάτιεν , επερπάτιεν , πρέπει να πέρασε               καρτσί  στην Τουρκία που τότε ήταν Ελλάδα .     

[΄΄Αυλόγυρος ΄΄τεύχος 1/1995 Γιάννης Γ. Μιχαλάκης]. 

Τονίζουμε ότι η βαθιά χαράδρα μεταξύ Πελινναίου και Αμανής ( Τσόμπος ) ονομάζεται  έως  σήμερα  “ Χαός ” και ΄΄ Χάος ΄΄  . Η θέση του είναι στα σύνορα Σπαρτούντας,   Κεράμου  και Καμπιών.  Μέχρι πρόσφατα  ήταν σκεπασμένη  με δάση από αιωνόβια πεύκα . Δυστυχώς την δεκαετία του ογδόντα , πυρκαγιά εξαφάνισε τα πάντα .  

Ψηλότερα  από το Χαός ,  ένας  βράχος  που μοιάζει με κεφαλή  γυναίκας ονομάζεται “ΑΡΤΑ” από την ΑΡΤΕΜΗ  που δημιούργησε  το χάος .   Οι δύο κολώνες του μύθου είναι τα δύο βουνά  της Χίου το Πελινναίο  και  η  Αμανή.  Η  Άρτεμη , για την υπηρεσία που της πρόσφερε ο Σκορπιός  , τον μεταμόρφωσε σε Αστερισμό . Το  αυτό έκανε και για τον Αγαπημένο της  Ωρίωνα τον οποίο σκότωσε σε στιγμή θυμού . Αυτός είναι και  ο  λόγος για τον οποίο ερευνώντας τον έναστρο ουρανό , βλέπουμε το αέναο κυνηγητό , των δύο αστερισμών αποτυπωμένο παραστατικά , στο ουράνιο στερέωμα  

Μιχάλης Γ. Καριάμης

(Απόσπασμα από το ανέκδοτο έργο μου

Το  «ΠΕΛΙΝΝΑΙΟ ΣΤΟ ΜΥΘΟ ΚΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ »)