ΜΠΑΜΠΗ ΣΑΧΤΟΥΡΗ , ΔΕΙΓΜΑ ΓΡΑΦΗΣ

ΑΛΗΘΕΙΑ / ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΘΡΟΥ:

08/03/2006 Η ΧΙΟΣ ΑΠΕΚΤΗΣΕ, ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ, ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΤΗΣ ΠΡΟΪΟΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΠΕΛΛΕ: «Το Νησί Μαστίχα» Στο άκουσμα της λέξης «Χίος», καλώς ή κακώς, η πρώτη λέξη που έρχεται στο νου, είναι «μαστίχα». Η Χίος, βεβαίως, έχει να επιδείξει σωρεία άλλων πραγμάτων, που της προσέδωσαν διαχρονική αίγλη στο διάβα των αιώνων και την καθιστούν διαχρονικά υπερήφανη. Η μοναδικότητα, ωστόσο, της μαστίχας την κάνει πρώτα και πάνω από όλα ξεχωριστή και αναγνωρίσιμη. Τούτου δοθέντος, θα περίμενε κανείς πως οι Χιώτες (συγγραφείς, διανοούμενοι, ερευνητές, επιστήμονες...) θα είχαν ασχοληθεί τόσο με το ευλογημένο και θαυμαστό αυτό προϊόν, ώστε δε θα υπήρχε παράμετρος –ούτε καν η απειροελάχιστη – που να το αφορά και να παραμένει ακόμη άγνωστη. Και όμως, ενώ από τα αρχαιότατα χρόνια έχουν γίνει αναφορές (και συνεχίζουν να γίνονται) στους πολυποίκιλους τομείς, που αναφέρονται στη «μαγική» παρουσία της μαστίχας στο μικρό –πλην ευλογημένο –τόπο μας, η οποία αποτελεί αγαθή και ξεχωριστή τύχη γι αυτόν, όλες ήσαν αποσπασματικές, αφορούσαν σε επιμέρους τομείς και ιδιαιτερότητες των εννοιών «μαστίχα» και «μαστιχόδεντρο». Έτσι για να σχηματίσει κανείς πλήρη εικόνα και να διαμορφώσει ολοκληρωμένη γνώμη σχετικά με το θέμα, έπρεπε να ανατρέξει σε χίλιες δυο πηγές και πάλι με λειψή γνώση θα έβγαινε... Όλα αυτά, κατά ευτυχή συγκυρία, έπαψαν πλέον να ισχύουν. Η παροιμία «κάλλιο αργά παρά ποτέ», βρήκε τη δικαίωσή της στην έκδοση του νέου βιβλίου του ποιητή, ερευνητή και διδάκτορα ιστορίας Χρίστου Μπελλέ, που φέρει τον ευφυή και συνάμα εύστοχο τίτλο «Το Νησί Μαστίχα». Γνωρίζοντας, από καιρό, τις κοπιώδεις και αγωνιώδεις προσπάθειες του συγγραφέα, για την ολοκλήρωση αυτού του πονήματος, περίμενα –με εξαιρετικό πράγματι ενδιαφέρον –να πιάσω στα χέρια μου μια ολοκληρωμένη επιστημονική κατάθεση, προϊόν μακροχρόνιας έρευνας, που θα αποτελούσε σημείο αναφοράς, για όποιον θα επιθυμούσε να πληροφορηθεί, να μελετήσει, αλλά και να εντρυφήσει σε βάθος στα σχετιζόμενα με την ευλογημένη μαστίχα θέματα. Όταν έφθασε αυτή η στιγμή όμως διαπίστωσα, πως οι προσδοκίες μου ήσαν μικρότερες και κατώτερες από αυτό που η πραγματικότητα του βιβλίου περιελάμβανε, αφού δε χρειάστηκε παρά ένα μόνο ξεφύλλισμα για να καταλάβω πως δεν κρατούσα στα χέρια μου ούτε μόνο ένα ιστορικό, ούτε μόνο ένα λαογραφικό, ούτε μόνο ένα κοινωνιολογικό βιβλίο. Κρατούσα ένα πραγματικό έργο τέχνης και λόγου και ταυτόχρονα μια άρτια, ολοκληρωμένη και άψογα τεκμηριωμένη επιστημονική κατάθεση. Διαβάζοντας, στη συνέχεια το βιβλίο, όχι μόνο επιβεβαίωσα αυτή την αρχική εντύπωση που αποκόμισα, αλλά βρισκόμουν συνέχεια μπροστά σε καινούργιες εκπλήξεις, που ξεπηδούσαν, η μια μετά την άλλη, μέσα από τις φρεσκοτυπωμένες σελίδες του. Για να γίνω δε έτι σαφέστερος, πρόκειται για ένα επιστημονικό έργο, γραμμένο με μαεστρία και ξεχωριστή μαστοριά, από έναν καταξιωμένο τεχνίτη της ελληνικής γλώσσας και ταυτόχρονα ένα θαυμάσιο λογοτέχνημα, που η φύση του αυτή δεν του αποστερεί ούτε κατ’ ελάχιστο την επιστημονικότητα και την αλήθεια της γραφής του. Η σπάνια αυτή συνύπαρξη τέχνης και επιστημοσύνης καθιστά το έργο μοναδικό και ως προς το στόχο και ως προς την αποστολή του: Μπορεί να διαβαστεί, το ίδιο άνετα κι ευχάριστα, τόσο από έναν μαθητή του δημοτικού όσο κι από έναν επιστήμονα –μελετητή με υψηλούς στόχους. Μ’ άλλα λόγια το βιβλίο απευθύνεται σε όλους και διαβάζεται εύκολα κι ευχάριστα από όλους, ανεξάρτητα από ηλικία, καταγωγή, βιώματα, γραμματικές γνώσεις και στόχους. Η διαφορά έγκειται στο ότι ο καθένας από αυτούς θα κάνει τη δική του προσέγγιση και τη δική του αξιοποίηση. Είναι δε βέβαιο, όσο κι αν ακούγεται παράξενα, ότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Οι εκτενείς –πλην οφειλόμενες –τιμητικές αναφορές στον (ξεχασμένο σχεδόν, για πολλά χρόνια, δυστυχώς) «Άνθρωπο, Γιατρό, Αγρότη, Συνδικαλιστή, Λαγέτη, Πρόεδρο –Ιδρυτή της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου» Γεώργιο Σταγκούλη, επενδύουν το έργο με σπάνια ανθρωπιά και με κοινωνικοπολιτικά στοιχεία τέτοια, που δίνεται η δυνατότητα σε όλους μας να προβούμε στην οφειλόμενη αυτοκριτική ως άτομα, ως μέλη του κοινωνικού συνόλου, ως πολιτικά όντα... Η πλήρης και σχολαστικά τεκμηριωμένη παράθεση των ιστορικών γεγονότων, με τον τεράστιο βιβλιογραφικό πλούτο και τις εκατοντάδες των παραπεμπτικών και σχολιογραφικών υποσημειώσεων καθιστά το έργο σημαντική πηγή άντλησης γνώσεων της τοπικής (και όχι μόνο) ιστορίας για όλους μας και χρήσιμο οδηγό για τον ερευνητή, το μαθητή, το φοιτητή, τον εκπαιδευτικό, το μελετητή και τον επιστήμονα, που θα ήθελε να ασχοληθεί με τη Χίο και τη μαστίχα. Εντύπωση προκαλεί στον αναγνώστη, επίσης, και η παράθεση σωρείας φωτογραφιών, σκίτσων και άλλων απεικονίσεων (πολλές από τις οποίες σπάνιες –από ιδιωτικές συλλογές –και αδημοσίευτες) που προσθέτουν σημαντικά στην όλη (ιστορική, λαογραφική και κοινωνιολογική) τεκμηρίωση και κάνουν ελκυστικότερο το βιβλίο και πιο εύκολη την κατανόηση των κειμένων (ιδιαίτερα στους αναγνώστες που έχουν άγνοια ή ανεπαρκή γνώση του αντικειμένου). Κοντολογίς η σημερινή Χίος οφείλει ευχαριστίες στο Χρίστο Μπελλέ, που πλούτισε την τοπική βιβλιογραφία με ένα βιβλίο που έλειπε και του οποίου η παρουσία πολλαπλά και τόσο πολύ χρήσιμη αποδεικνύεται. Τούτο σημαίνει πως κάποια αντίτυπά του, εκτός από τις προσωπικές, πρέπει να πλουτίσει και τις βιβλιοθήκες των σχολείων, των πανεπιστημίων και όλων των φορέων της τοπικής κοινωνίας, που σχετίζονται με την ιστορία και τη ζωή, εν γένει, του τόπου μας. Το βιβλίο εκδόθηκε από τα «Ελληνικά Γράμματα» -έναν εκδοτικό οίκο που δείχνει, τα τελευταία ιδιαίτερα χρόνια, ολοένα και περισσότερα καλά δείγματα γραφής –σε μια πολύ κομψή έκδοση (χωρίς την εκδοτική εκζήτηση που παρατηρούμε σε εκδόσεις των τελευταίων χρόνων), με εξαιρετικά φροντισμένη τακτοποίηση των κειμένων, των εικόνων και των υποσημειώσεων και με εμφανή την προσπάθεια που καταβλήθηκε για την άρτια επιμέλειά του. Tου MΠAMΠH ΣAXTOYPH