ΤΟ  ΓΛΩΣΑΡΙ  ΚΥΔΙΑΝΤΑΣ  ΚΑΙ  ΛΑΓΚΑΔΑΣ

                                      Αν τα σχέδια σου τραβάν για ένα χρόνο,

                                      φύτευε σπόρους.

                                     

                                      Αν πάνε στα δέκα χρόνια,

                                      φύτευε  δέντρα.

                                      

                                      Αν φτάνουν στα εκατό χρόνια,

                                      μόρφωνε λαό.

                                                           ΚΟΥΑΝ – ΤΖΟΥ

                                                         

                                                           ΚΙΝΑ         100  π. Χ

                                                  ΑΦΙΕΡΩΝΕΤΑΙ  

                                  

                                   Σε αυτούς που μας  έμαθαν αυτή τη γλώσσα

                                   Σε εμάς που τη μιλάμε σήμερα

                                   Σε αυτούς που θα τη συνεχίσουν στους αιώνες

                                                             

                                         Ειδικά δε

                            Στους Γονείς και προπάτορες μου.

                            Στη Σύντροφο και τα Παιδιά μου

                            Και στον  εγγονό που περιμένω  

                                     

                           (ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ  ΑΝΕΚΔΟΤΗΣ  ΕΡΓΑΣΙΑΣ  ΜΟΥ )

 ΤΟ  ΓΛΩΣΣΑΡΙ    ΚΥΔΙΑΝΤΑΣ  /  ΛΑΓΚΑΔΑΣ                                        

     (Όπως κατεγράφη από τον Μιχάλη Γεωργ. Καριάμη, Πλοίαρχο Ε. Ν.)

                                       

Η Θέσεις των χωριών της Λαγκάδας, και έως πριν μισό αιώνα , του χωριού της Κυδιάντας, ερειπιώνας σήμερα, γεωγραφικά, τοποθετούνται στο Κεντρικό, Βόρειο Ανατολικό τμήμα του νησιού της Χίου.

Βρίσκεται περίπου στο νοητό κέντρο μεταξύ των όμορων  κωμοπόλεων  του Βροντάδου, των Καρδαμύλων, αγναντεύοντας στα Ανατολικά το νησί της Αιγνούσσας. Προς δυσμάς το κοντινότερο όμορο χωριό είναι το Πιτυός.

Δεν αναφέρω το ευρισκόμενο νότια της Λαγκάδας, σε απόσταση λίγων μέτρων χωριό της Συκιάδας, διότι στην πραγματικότητα είμαστε αδελφό χωριό, με κοινή καταγωγή ρίζες, με κοινή προέλευση από το χωριό της πάλε ποτέ Μητέρας «Κυδιάντας», αλλά και πριν της Κυδιάντας, κοινή κοιτίδα ήταν τα ιστορικά «Κοίλα»

Ως εξ’ αυτού, παρανόματα, ήθη, έθιμα, τραγούδια και ντοπιολαλιά, δεν διαφέρουν σε τίποτα. Απλά με την πάροδο του χρόνου, έχει διαφοροποιηθεί στο ελάχιστο, ο γλωσσικός χρωματισμός της προφοράς των αδελφών κατοίκων της Συκιάδας.

Οι κοινή ονομασία των χωριών, στο στόμα των υπολοίπων κατοίκων του νησιού μας , ήταν «οι Λαγκάδες».  Μέχρι πριν λίγα χρόνια, οι ναυτικοί χάρτες ανάφεραν το χωριό της Συκιάδας σαν Λαγκάδα, την δε σημερινή Λαγκάδα, σαν «Παραλία Λαγκάδας»   

Όμως, παρά την γειτνίαση του χωριού μας με τις ισχυρότερες πληθυσμιακά εστίες τις οποίες προαναφέραμε, δεν υπάρχει γλωσσολογική συγγένεια.

Σε σχέση με την χρεία της προφοράς, οπωσδήποτε είμαστε πολύ κοντά με την Βρονταδούσικια ντοπιολαλιά.   

Έζησα τον περισσότερο χρόνο της ζωής μου στον Πειραιά και συγκεκριμένα στον Κορυδαλλό, σε αδιάκοπη όμως σχέση με το χωριό μου. Με μεγάλα χρονικά διαστήματα  ετήσιας  παραμονής μου στην γενέθλια  Άγια Μάνα Γη, της Λαγκάδας. Πριν από μερικά χρόνια, ακόμα και σήμερα, γινόμουν αποδέκτης λέξεων με άγνωστη έννοια για μένα. Λέξεων που στο άκουσμα τους οι γεροντότεροι έλεγαν «που την θυμήθηκες αυτή τη κουβέντα !». Γνωρίζοντας ότι ο πανδαμάτωρ χρόνος στο πέρασμα του δεν αφήνει αναλλοίωτο τίποτε, αισθάνθηκα την  ανάγκη καταγραφής της γλώσσας των προπατόρων μας, σαν αφιέρωμα στην ιερή τους μνήμη, αλλά και σαν υποχρέωση και παρακαταθήκη, στις γενιές που ακολουθούν, για να μη χαθούν από τις ρίζες του.

Δυστυχώς,  γνωρίζω πως άρχισα πολύ αργά και χάθηκαν πολύτιμα στοιχεία.

Ζητώ συγνώμη και την κατανόηση σας, γνωρίζοντας ότι οι γραμματικές μου γνώσεις, είναι πολύ λίγες για ένα τόσο σοβαρό επιχείρημα.

Η άσβεστη αγάπη που έχω για τον τόπο μου και η επιθυμία προσφοράς προς αυτόν,  με έκαμαν να το τολμήσω.

Δημόσια ευχαριστώ, όσους συνεισέφεραν γνώση για παραπάνω από μια δεκαετία, ώστε  να γίνει αρτιότερη η παρούσα καταγραφή, και αναφέρομε ονομαστικά :

Στην Μητέρα μου  Ανθή              Καριάμη       Το γένος   Κωνσταντή  Μπουσσέ

Την  Σύζυγο μου    Φωτεινή.        Καριάμη       Το γένος   Νικολάου     Ζουμίδη

Την  Γιαγιά μου   + Ξενιώ            Μπουσσέ      Το  γένος   Γεωργίου     Πούλου

Την  Πεθερά μου    Μαρία               Ζουμίδη        Το  γένος   Σταματίου    Πάσσα

Την  κ.        Βούλα            Ιακ.            Πάσσα            Το  γένος   Γεωργίου     Κυριακού

Τον  κ.        Κωνσταντίνο  Στεφ. Τσίγκο            ( Ασυρματιστή Ε. Ν.)

Την  κ.        Ευαγγελία       Κων.  Τσίγκου         Το γένος   Λάμπρου     Χαβιάρα

Την  κ.        Ελένη              Ιωάν.  Λεοντάρα      Το  γένος  Παναγιώτη  Λεοντάρα

Την  κ         Άννα               Νικ.    Πετρίδη         Το  γένος  Εμμανουήλ  Πάσσα  

Επίσης

Την  κ.        Ευγενία           Xαρ.  Μουρατίδου   Το  γένος   Ιωάννου      Καλαγκιά

Και την ομάδα της  η οποία αποτελείται από την ίδια και τις κυρίες

α)   Ειρήνη      Στεφ.          Βαβούλη       το γένος      Αλέκου   Καλαγκιά

β)    Σεβαστή   Σταματίου  Γιαννόπαπα  το γένος       Ιωάννου  Γιαννόποπα                                                              

Για την όποια προσφορά τους, παραδίδοντας μου και την δική τους έρευνα σχετικά με τη ντοπιολαλιά της Λαγκάδας

Τέλος την κ. Ελένη Μπελιγιάννη, ……… της βιβλιοθήκης Χίου «ΚΟΡΑΗΣ», η οποία πρώτη διέγνωσε την όποια αξία αυτού του πονήματος και εισηγήθηκε την έκδοση του στους αδελφούς Παληού των εκδόσεων «άλφα πι» τους οποίους ευχαριστώ γιατί το αγκάλιασαν στοργικά αφήνοντας  παρακαταθήκη στο αύριο.

                                                               ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ  

                                                     17^η  ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ      2007